|   | Eesti Rattateed………..
 
		
		FietsRoutes in Estland 
		Reisverslag van een solofietstocht door
		Estland en Letland.  
 
		
		Woensdag 8 september 2004 
		Meneer Leeuw? Voordat ik paspoort of 
		ticket aan de incheckbalie heb getoond, word ik al bij mijn naam 
		aangesproken. Ik kijk de vriendelijke meneer verbaasd aan. U bent de 
		enige die met een fiets staat aangemeld...Oh. De fiets met plastic hoes, 
		wordt na  navraag bij de bagage afdeling geaccepteerd. Telkens denkt men 
		dat de fiets perse in een doos moet. Gelukkig (nu) niet. Wel vergeet hij 
		de 30 Euro voor de fiets in rekening te brengen, realiseer ik me nu. Ook 
		ben ik weer vergeten de lucht uit mijn banden te laten lopen. Afwachten 
		maar.
 Wist u dat u voor negen uur geen fiets in de trein mag meenemen? Ik wel, 
		maar ik houd me van de domme als de conducteur me aanspreekt. Het is 
		06:00 uur, dus nog erg rustig in de trein. Ik mag blijven zitten.
 
 De fiets wordt netjes de hal van Tallinn Airport binnen gereden. De 
		banden zijn nog prachtig vol. Ik zet het stuur weer recht, de trappers 
		eraan, en fiets richting centrum. Er is zowaar een fietspad. Ik fiets 
		een half uurtje rond en vind, na enkele malen vragen het hotel.
 Ik ben er nog niet achter hoe laat het hier nu is. Tallinn is een drukke 
		toeristische stad, vooral, of alleen het oude deel is interessant (voor 
		wie van oude steden houdt). Het is zonnig maar fris en veel, erg veel 
		wind.
 
 Ik zit nu in de Hell Hunt, de eerste pub van Estland, mijn eerst Estse 
		pilsje te drinken, smaakt goed. Het is half vijf verteld de vriendelijke 
		bedienster, 1 uur later dan in Nederland.
 
		
		Donderdag 9 september 2004                                                                      
		Tallinn 
		
		In Tallinn wonen, van de 1,4 miljoen 
		Estlandse inwoners, 400.000 mensen. Mooie zeer oude stad. Barstens vol 
		met toeristen, dus ook vol met restaurants, terrasjes en cafés.
 Op de laatste dag voor de vakantie kreeg ik nog een via het Internet 
		bestelde kaart uit Litouwen. Met daarop, tot mijn verbazing fietsroutes. 
		Nummer 1 is de EurOvelO. Deze ga ik een tijdje, langs de kust volgen. In 
		de stad heb ik de bordjes al gezien, ben benieuwd of deze geheel 
		bewegwijzerd is.
 
 Vanmiddag een deel van de EurOvelO nr 1 gefietst. Wonderwel, ik had het 
		hier niet verwacht, zeer goed aangeven met duidelijke borden. Alhoewel 
		het goed oppassen is op de kruisingen, het richtingsbordje staat vaak al 
		een eindje in de straat waarin je moet afslaan.
 
 Ik hoop dat september een goede keuze geweest is, deze landen te 
		bezoeken. Het eerste hotel dat ik in Tallinn vooruit wilde boeken was al 
		voor het winterseizoen gesloten. In de zon is het heerlijk, in de 
		schaduw zeer fris, echter prachtige blauwe luchten, met af en toe een 
		wolken file.
 
		
		Vrijdag 10 september 2004                                                  Tallin – Vosu (141 km) 
		
		
		De EurOvelO nummer 1 voert me, tegen een 
		laaghangende zon, op mooie rustige asfalt fietspaden Tallinn uit. Daarna over rustige binnenwegen, door een 
		soort Achterhoeks landschap met een omweg naar de Finse Golf. Onderweg 
		ga ik het Lahemaa National Park binnen. In 1971 opgericht, was Lahemaa 
		het allereerste park binnen de Sovjet Unie. De USSR dacht hiermee het 
		nationalistische gevoel te bevorderen.
 Het park zelf is erg divers. Gaasterlands 
		glooiende heuvels. Bordjes waarschuwen mij voor stijgingen en dalingen 
		van 6, 7 ja soms 8 procent, en dat voor een vlak land.
		Door diepe donkere sparrenwouden, waar 
		mooie asfalt straten overgaan in mooie zandwegen. Hier kan ik mijn 
		einzelgänger zijn goed in de praktijk brengen. Bijna niemand te zien. Af 
		en toe een auto, verder geheel alleen.
 Als de zon achter de wolken verdwijnt, 
		voelt het toch al donkere woud nog eenzamer aan. Wanneer de route niet 
		zo goed aangegeven stond, zou ik waarschijnlijk deze wegen niet befietst 
		hebben.
 Mooie oude en nieuwe (vakantie)huisjes 
		langs de Finse Golf. Het ziet er overal erg verlaten uit.
		Ik Loksa koop ik wat te eten en drinken. 
		Drie halve liters cola, twee bounties en een mars; 52 kronen. Iets meer 
		dan drie euro. Heel wat andere prijzen dan in de hoofdstad Tallinn.
		In Vosu aangekomen zoek ik me rot naar 
		het Hostel. Sommigen sturen me zomaar ergens heen, anderen weten het 
		niet, dan weer lopen ze me stoïcijns voorbij.
 Een ongeveer 12 jarig jongetje, goed 
		Engels spreken, gaat me op zijn mountainbike voor. Ook hij rijdt eerst 
		verkeerd. Dan herinnert hij zich het weer en levert me bij het Hostel 
		af. In het Hostel wachten ze al op mij. Het gehele hostel, zo’n 30 
		kamers is alleen voor mij. De vriendelijke blonde Leila geeft me haar 
		telefoonnummer, voor het geval er vannacht iets niet goed gaan. 
		Gedurende de nacht, is er in het gebouw dus geen mens aanwezig.
 
		
		Zaterdag 11 september 
		2004                                               Vosu – Saka ( 112 km) 
		
		
		Als ik na een grote akker een terrasje in 
		de zon zie eindigt mijn fietstocht van vandaag abrupt. Op een mooie 
		klif, vlak aan de Finse Golf ligt het “Saka Cliff Hotel & Spa. Een 
		éénpersoonskamer hebben ze niet meer. Als ik vraag een tweepersoonskamer 
		voor de prijs van een éénpersoons te mogen, zegt de vriendelijke dame 
		meteen, ja. De kamer is inclusief ontbijt en ochtendsauna.
		Het is een mooie warme dag vandaag. Ik 
		fiets over heerlijke rustige binnenweggetjes met de wind in de rug en de 
		zon op de snuit.
		Wederom een Zuid Limburgs landschap, 
		leuke klimmetjes. Mooie vergezichten en prachtige doorkijkjes naar de 
		Finse Golf. In Aseri fiets ik voor de eerste maal een paar verkeerde 
		wegen in, voor ik de juiste weet te vinden. Van daar gaat het even over 
		het mooie vlakke asfalt van de hoofdweg naar de Russische grens. 
		Aangelegd met steun van de EU, die zijn er snel bij! Hier verlies ik 
		wederom de route. Waarschijnlijk is er door wegwerkzaamheden een bordje 
		gesneuveld. Op goed geluk ga ik richting zee en vind snel de route weer 
		terug.
 Nog nooit zo rustig geslapen als 
		vannacht. Middenin de bossen, in een Hostel, zonder personeel. Niets 
		maar dan ook niets te horen. Punctueel om zeven uur staat mijn ontbijt 
		klaar. Wat keuze…. Warme pap en koffie. Koffie drink ik al jaren niet 
		meer, en aan pap met klonten heb ik een hekel. Dit is echter geen pap 
		met klonten, maar klontenpap. Toch proberen, na de eerste wurggevoelens, 
		eet ik tot mijn eigen verbazing het bord leeg.
 
		
		Zondag 12 september 
		2004                                               Saka – Lohusuu (99 km) 
		
		Ik heb er genoeg van. Dikke wind op de 
		kop. Al drie hotels ‘gemist’ die er zouden moeten zijn; maar dicht of 
		niet te vinden zijn.De vierde; ik fiets een bospad in. Opeens 
		staat er een grommende rottweiler met glimmende tanden voor me. Stap 
		toch maar even af. Een vrouw verschijnt uit het bos en houdt de hond bij 
		zijn oren vast.
		Ik heb een hotel met ontbijt, maar geen 
		lunch en geen diner. Wel bier, ik zal het met de repen moeten doen 
		vandaag. Het is hier één grote picknickplaats met barbecue’s en grote 
		tafels. Dus er wordt verwacht dat je je eigen eten meeneemt. Weer ben ik 
		de enige gast.
 
 De inclusieve ochtendsauna vanmorgen in 
		het hotel sla ik af. Kan me niet voorstellen dat ik daar fit van word. 
		Vroegere sauna bezoeken hebben me eerder luiheid en slaperigheid 
		gebracht.
		Na het hotel verlaat ik route 1, en pik 
		in Johvi fietsroute 3 op. Deze voert me door diepe donkere wouden, over 
		slechte weggetjes, die ik zonder de route, hier nooit gevonden zou 
		hebben. Gelukkig is het zondag en zijn er veel families paddestoelen en 
		bessen aan het plukken. Af en toe kom ik dus nog iemand tegen.
		Route 3 brengt me naar het grote meer 
		Peipsi. Middendoor dit meer loopt de grens met Rusland. Tot nu toe niet 
		veel te zien van het meer. Alles volgebouwd met 
		(verlaten)(vakantie)huisjes en verboden privé-gebied. Het grote toerisme 
		is hier nog niet tot ontwikkeling gekomen. Waarschijnlijk wel veel privé 
		vakantiehuisjes, want net als in mijn huidige overnachtingplaats, geen 
		kip te zien.
 De mensen die ik onderweg tegenkom en 
		groet, groeten terug, maar eerst als ik de eerste stap gezet heb. De 
		jeugd die (goed) Engels op school leert is veel opener en 
		toegankelijker. De bediending in hotels bestaat waarschijnlijk daardoor 
		vooral uit jongeren.
 
		
		Maandag 13 september 
		2004                                           Lohusuu – Tartu (112 km) 
		
		Wim is gek. 
		Wim is gek  I am singing in the rain. Op een kruispunt 
		waar ik een korte route (41 km) naar Tartu kan nemen, kies ik toch de 
		fietsroute nummer 3, die nog 56 km naar Tartu aangeeft. Meteen begint 
		het weer ontzettend te regenen.
		Wim is gek.
 Hoe sterk is de eenzame fietser? Sterk? Je moet een beetje gek zijn om 
		zoiets te doen. Bijna de gehele dag regen en een snoeiharde wind op de 
		kop, 7-24 m/s volgens het journaal van gisteravond. Welke windkrachten 
		dat zijn weet ik (nu) niet, maar kom maar moeizaam vooruit.
 Ik neem de omweg omdat ik de dorpjes Kolkja en Varnja wil zien. Dorpjes 
		gesticht in de 18de eeuw door Oude Gelovers, een secte van de Russische 
		Orthodoxe kerk. Volgens de Lonely Planet komt hier bijna nooit een 
		toerist (de fietsroute wel), en blijven de honden staan, als ze een 
		vreemde zien.
 De mensen die ik aankijk slaan hun ogen 
		neer. Als ik van te voren mijn hand groetend opsteek, krijg ik af en toe 
		een (glim)lach terug. Men leeft hier nog zoals 100 jaar geleden.
 Dat valt allemaal wel mee, ook hier worden de houten kozijnen door 
		kunstoffen vervangen.
 Toch ondanks de regen, veelkleurige dorpjes. Rode, blauwe en bruine 
		daken. Gele, rode, blauwe, grijze zwarte en groene (houten) muren. Ook 
		met regen mooi om te zien. Als ik bij Varnja het Peipsi meer verlaat, 
		begint het nog harder te regenen, het asfalt gaat over in een zuigende 
		zandweg. Hier begint ook een 40 km lange langzame stijging. Ik nader de 
		heuvels van Estland, het skigebied.
 Het hoogste punt van Estland is 317 meter, Toch, ik blijf me verbazen 
		over het stijgen en dalen van dit vlakke land.
 Ik ben erg blij als ik na 112 km in Tartu aangekomen ben. Fiets naar het 
		beste hotel van de stad. Vertel de dame dat ik de prijs toch wel erg 
		hoog vind, dit gezien het seizoen. Misschien kan ze korting voor mij 
		bedingen, ze telefoneert. Als ik me op mijn super de luxe tweepersoons 
		kamer, voor de prijs van één persoon ( wat korting?) uitkleed, merk ik 
		dat ik tot op het vel kletsnat ben, wat ademende regenkleding? Gelukkig 
		heb ik het niet koud gehad.
 Tartu is een studentenstad met veel barretjes annex eethuisjes. De 
		menukaart is in het Ests; kan ik niet lezen. Kijk bij mijn buurman op de 
		tafel en vraag wat hij eet. Bestel hetzelfde, zag er goed uit en smaakt 
		ook goed.
 Na de overnachting van vannacht op 13 km nog een hotel gezien. Ook een 
		B&B
		in Mustvee op 19 km. Verder de hotels in de Kodevers, zoals genoemd in 
		de Lonely Planet niet gezien of niet als zodanig herkend.
 
		
		Dinsdag 14 september 
		2004                                             Tartu – Otepää ( 58 km) 
		
		Vandaag weer een stralend blauwe hemel. 
		Een rustig kort ritje. Rustig? De wind heeft niet in kracht afgenomen. 
		Zelfs de afdalingen gaan moeizaam. En, en het vlakke land wil maar niet 
		echt vlak worden.
		Ik ben in Otepää. Het skigebied van 
		Estland. Nu erg rustig. Ik ben in het Setanta Guesthouse, aan route 3, 
		met een fantastisch uitzicht op een grote meer; vanuit een Irish Pub.
		
 Behalve in de grote steden is er erg 
		weinig verkeer op de (binnen)wegen. En als er eens een keer drie auto’s 
		en een fietser samen komen, dan is er nog ruimte genoeg. De wegen zijn 
		erg breed. De Estlandse chauffeur rijdt kalm; aangenaam om hier te 
		fietsen.
		In de grote steden zijn er fietspaden, 
		deze moeten met de voetgangers gedeeld worden. Daar er meer voetgangers 
		dan fietsers zijn is het een beetje uitkijken. Vooral bij bushaltes. De 
		wachtenden wijken geen centimeter voor de fietser, daar is het dus even 
		moeilijk je weg te vinden.
 Estland is een verrassend aangenaam 
		fietsland. Erg onbekend nog, denk ik. Een week voor mijn vakantie kreeg 
		ik nog een mail van een fietskaartenverkoper, die mij schreef dat ik 
		niet veel van fietsroutes in Estland mocht verwachten. Niets is minder 
		waar. De routes in Estland zijn zeer goed verzorgd. Van Oost naar West 
		en Zuid naar Noord, of andersom doorkruizen meerdere routes Estland.
 
		
		Woensdag 15 september 2004                                  Otepää – Valmiere  (129 km)
	
		                                                                                    
		(Esland - Letland) 
		
		Hij deed het weer die gek. In de 
		stromende regen. Valga rechtdoor 33 km, rechtsaf fietsroute 3 Valga 58 
		km. De gek kiest weer voor de fietsroute. Anderhalfuur op een soppige 
		zandweg, ik kom twee auto's tegen. En regen, regen. De kilometerteller 
		schijnt op 12 te blijven steken. Zakt zelfs naar 5 als, wij, mijn 
		Villiger Cabonga met Rohloff naaf, een steile zeiknatte zandheuvel, 12 
		%, op moeten. Het lukt. Wie zegt dat Estland vlak is, geloof ik niet 
		meer. Maar ze geven wel netjes de stijgingen aan, zelfs op de zandwegen.Gelukkig houdt de regen na enkele uren weer op en komt mijn grote vriend 
		de tegenwind terug.
 Na 77 km kom ik aan de grens met Letkand. Valga en Valka twee steden 
		aaneen, maar toch apart door de grens tussen de twee landen. Deze plaats 
		was na Wereldoorlog I, de enige plaats waar Estland en Letland het niet 
		eens konden worden over hun grens. Een Engelse scheidsrechter heeft 
		uitspraak gedaan en de stad in tweeën gespleten.
 In de stad zijn enkele grensovergangen, deze zijn echter alleen voor de 
		Esten en Letten. Alle anderen moeten een paar kilometer noordelijker 
		oversteken. De fietsroute nummer 3 voert me precies tot dit punt. Voor 
		degenen die in Estland één van de fietsroutes willen volgen; direct na 
		de grens beginnen de borden dus.
 Het is erg rustig aan de grens. Twee douanebeambten en een fietser (ik). 
		Niets moeilijk, niets stempelen, niets meer te zien van het norse 
		communistische grensgebruik. Even paspoort doorbladeren en goedendag.
 Ik wil morgen naar Riga, dus ik ga nog een stukje verder. Onderweg in 
		Strenzi is een guesthouse en er kan geld uit de muur gehaald worden.
 Na de fietsroute nummer 3 volg ik nu de A3 de hoofdweg naar Riga. In 
		Letland geen fietsroutes meer. Toch er rustig. De weg is niet zo goed 
		als ik gewend ben . Ik denk dat de Letten de weg naar de EU potjes nog 
		niet gevonden hebben.
 
 Even een wandeling door het dorpje gemaakt. Het valt me op dat de mensen 
		hier veel opener zijn. Ze kijken je normaal aan en kijken ook gewoon 
		weg. Niet zoals in Estland waar je vaak stoïcijns voorbij gekeken wordt. 
		Veel aangenamer hier. Ze zien er ook losser en moderner uit. Maar 
		misschien heb ik wel te veel van het Estse platteland gezien.
 
		
		Donderdag 16 september 
		2004                                       Valmiere – Riga ( 111 km) 
		
		Geen leuke dag vandaag. Stoempen tegen 
		wind en heuvels. Qua inspanning moet ik gevoelsmatig halverwege de top 
		van de Mount Everest zijn. Niets is minder waar, ik ben nu weer op 
		zeeniveau in Riga, de hoofdstad van Lettland.De A3 wordt naarmate ik Riga nader steeds drukker, maar is goed te 
		fietsen met brede vluchtstroken. Landschappelijk is het ook niet slecht. 
		Glooiende heuvels, meertjes, wouden en rivieren wisselen elkaar af. 
		Vandaag heb ik er niet veel oog naar.
 Als ik het bord Riga zie, duurt het nog driekwartier voordat ik in het 
		oude centrum ben. Het hotel dat ik uitgekozen heb is vol. Het volgende 
		heeft alleen nog een dure suite. Riga vol. Ik moe. Riga duur. Vertel de 
		hotelbediende dat de suiteprijs toch wel een beetje boven mijn budget 
		is.
 Na een beetje heen en weer gepraat krijg ik de suite voor een 
		éénpersoonskamer prijs. Maar je hebt dan ook wel wat; bv een zitje met 
		een openhaard in je kamer.
 
		
		Vrijdag 17 september 
		2004                                                                              Riga 
		Rustdag in Riga. De oude stad is heel 
		mooi. Mooie kerken en prachtig gekleurde gebouwen. Veel cafés en 
		terrassen. Gelukkig kan er vandaag op verpoosd worden. Al is het wel wat 
		fris als de zon even achter de wolken verdwijnt. Ook hier weer massa’s 
		toeristen, lopend achter de opgestoken paraplu van de gids.
		Morgen wil ik weer richting grens 
		Estland. Hoever ik kom zie ik wel. Ik hoop de wind in de rug te hebben. 
		Je weet echter maar nooit. Nu, hier in de stand is het bijna windloos.
		Het kan aan de zon liggen, maar ook de 
		dames in Letland zijn mooier en voller. Ook hier, toch tamelijk fris, de 
		jonge dames in T-shirt met blote navel. Wie mooi wil zijn moet pijn 
		(kou) lijden. Maar mooi is het.
 
 Wist u dat;
 Het scheidingspercentage, 60 %, in Letland het hoogste van Europa is.
 Dat 40 % van de kinderen in eengezinsfamilie geboren word.
 Dat de Duitsers zich hier in Riga uitstekend in hun eigen taal verstaanbaar kunnen 
		maken, en daar ook luidruchtig gebruik van maken.
 
		
		Zaterdag 18 september 
		2004                                        Riga – Salagriva  (102 km) 
		
		In de stad Riga zie ik geen enkel richtingsbord; hoe de stad uit te 
		komen. Ik ga dus maar dezelfde weg terug, tot de kruising A3, A1. Hier 
		ga ik de A1 (= E67) richting Estland op.Ik heb voor mijn leven lang genoeg sparrenwouden gezien. Lange rechte 
		stukken wegen met af en toe een dorpje of een meertje.
 Waar de weg langs de Baltische zee schuift, waait een snijdend koude 
		wind. Deze keer wel in mijn rug. Heerlijk ontspannend fietsen vandaag. 
		Toch stop ik nog een keer in Lettland, om mijn laatste Letse Lats op te 
		maken, en echt warm heb ik het vandaag ook niet.
 In Salacgriva vind ik een spiksplinter nieuw hotel, niet ver van de 
		grens. Het dorp stelt niet veel voor. Onderweg veel hotels en B&B. Veel 
		meer dan de VVV in Riga of de Lonely Planet aangeven, keuze genoeg dus.
 Aan de stranden van de Baltishe zee schijnt men nog Amber (barnsteen) te 
		kunnen vinden. Paar keer gestopt, maar met de harde wind en de 
		fiets-zweet-kleding erg koud.
 Ook onderweg een museum van Van Münchhausen gepasseerd. Ik wist niet dat 
		hij uit Letland kwam. Maar ook Letland was ooit deel van het grote 
		Duitse Rijk (Het Pruisische?)
 De prijzen in en buiten Riga verschillen dag en nacht. Ik doe mijn best 
		de Lati's op te maken, maar meer eten en drinken kan ik niet.
 
		
		Zondag 19 september 2004                                      Salacgriva – Pärnu ( 88 
		km)   
		                                                                                     
		(Letland - Estland)
		
		
		Op een zonnige zondagochtend staan de twee vriendelijke douane mevrouwen 
		me al op te wachten. Ook nu probleemloos de grens over, blik in mijn 
		paspoort, blik op mijn snuit en verder fietsen maar.Ik ben weer in Estland. En fietsroute nummer 1 staat vlak buiten het 
		douane terrein weer op mij te wachten. Deze keer vlak langs de Baltische 
		kust.
 Mooie wilde zee en pittoreske dorpjes. Voorzover het kan voert de 
		fietsroute weg van de snelweg. Bevalt me weer goed vandaag, met de wind 
		in de rug.
 In Pärnu is al veel gesloten, seizoen voorbij. Ook het sanatorium hotel, 
		waar ik een modderbad en een massage wilde nemen is reeds dicht. 
		Gelukkig zijn er nog (veel) meer hotels in Pärnu.
		Pärnu, wat in de zomertijd een favoriet 
		kuuroord voor Scandinaviërs, Russen en
 de Esten zelf is.
 
		
		Maandag 20 september 
		2004                                           Pärnu – Virtsu ( 102 km) 
		
		Ik gok het er maar op. Het is half twee 
		en het miserabel uitziende guesthouse opent, volgens een vriendelijke 
		telefonerende man om drie uur haar deuren. Volgens een bord op de 
		voordeur pas om vijf uur.
		Bovendien zijn er twee spaken gebroken. 
		Deze moeten vervangen worden. De ene moet al langer kapot geweest zijn. 
		Ongeveer vier kilometer voor het einddoel springt er met een luide pang 
		een spaak kapot. Een lichte schwung in het achterwiel. Het achterwiel 
		zoveel mogelijk ontziend fiets ik de laatste kilometers langzaam door.
		Ik ben ietwat geïrriteerd, bij het kopen 
		van de nieuwe fiets heb ik nadrukkelijk gezegd; ik wil de sterkste 
		spaken in mijn achterwiel. Waarschijnlijk heeft de fietsenmaker de 
		standaard spaken erin laten zitten. De spaken worden dus na de vakantie 
		direct alle vervangen.
		Ik eet een hamburger en drink een fles 
		bier bij de kiosk, waar de Ferryboten naar de eilanden aanleggen.
 Als ik, in het zonnetje, op de stoep van 
		het guesthouse, klaar ben met het vervangen van de spaken, stopt de bus. 
		Eruit stapt de eigenaresse van het guesthouse. Ze geeft me een kamer. 
		Ziet er schoon uit, maar geen douche en toilet op de kamer. Gisteren had 
		ik al mijn bange vermoedens, vandaag geen goede overnachtingplaats te 
		vinden. Het VVV kantoor was op zondag gesloten. Vanmorgen heeft de 
		receptioniste van het hotel, telefonisch, ze wist het zelf ook niet, 
		achterhaald dat er een hotel in Virstu bestond: “ Virstu Villa”. Bij 
		navraag hier, kende niemand het. Nu blijkt, op de rekening, dat dit 
		guesthouse de ‘Villa’ is!?
 
 Verder vandaag een mooie fietstocht. Over 
		zeer rustige wegen. Gemiddeld kom ik zo’n één auto per tien minuten 
		tegen. De laatste dertig kilometer, zandweg, is er (bijna) niemand te 
		zien. Prachtige natuur. Af en toe klingel ik uit balorigheid mijn 
		fietsbel, omdat het mij soms wat te stil wordt. Boerderijen, wisselen 
		dorpjes, weilanden, meren en bossen af.
		Pittoreske dorpjes noem(de) ik die. 
		Pittoresk voor de voorbijganger, niet voor de mensen die hier wonen denk 
		ik. De mensen zien er grauw en ongeïnteresseerd uit. De mannen vaak met 
		bierflessen in het mandje achterop hun fiets. ’s Morgens om negen uur 
		met een fles bier aan de mond is geen uitzondering. Als de zon schijnt 
		ziet het dorpje er leuk uit. De mensen kweken veel bloemen. En heeft men 
		een tuin, dan ziet deze er meestal zeer verzorgd uit. Maar als donkere 
		wolken voor de zon verschijnen, is het dorp een melancholieke 
		triesthoop. Ik wil niet weten hoe het er in winter en herfst uitziet.
 
 De norse vrouw van de kiosk bij de haven 
		moet wel hard zijn. Eerst komt ze mij zeer onvriendelijk over. Maar als 
		ik zie hoe ze met de dronkaards omgaat, krijg ik meer respect voor haar. 
		Ik blijf vriendelijk lachen, en de derde keer dat we oog in oog staan 
		krijg ik zowaar een klein lachje terug. Het is een harde mannenwereld. 
		Boter bij de vis; gelijk afrekenen is aangezegd in een havenplaats. Ik 
		moet er wel even aan wennen. Misschien zien daarom de meeste mensen er 
		zo nors uit.
 De vriendelijke guesthouse eigenaresse 
		spreekt geen woord over haar grens. Bestel op goed geluk iets te eten. 
		De luid schallende TV wordt getemperd en maakt plaats voor ‘moderne’ 
		muziek. Klinkt hard in de bar waar niemand, behalve ik natuurlijk, 
		aanwezig is. Abba en Queen vrolijken mijn diner op.
 
		
		Dinsdag 21 september 
		2004                                        Virstu - Haapsalu ( 80 km )
		
		
		Wat kan er in korte tijd veel gebeuren. 
		Binnen een uur, fiets ik in de regen, praat ik geanimeerd met de 
		fietsenmaker over de Rohloff naaf en lig in poedelnaakt in een 
		modderbad.
		Het guesthouse verlaat ik, zonder ontbijt, 
		de eerste keer tijdens deze vakantie, zodra het licht wordt. Niemand te 
		zien, deur open. Gisteravond heb ik alles betaald, dus ik ga.
 Gelijk het regenpak aan. Het blijft de 
		gehele weg miezeren. Wel met de wind lekker in de rug. Op 25 km in 
		Lihula is ook een hotel. Ziet er aan de buitenkant in ieder geval veel 
		beter uit.
 Vandaag volg ik route 11, die twee delen 
		van route 1 verbind. De doorgaande route 1 doet nog drie eilanden aan. 
		Daar heb ik jammer genoeg geen tijd meer voor.
 In Haapsalu zoek ik eerst een fietsenmaker. 
		Gisteren heb ik drie spaken vervangen, maar er zit nu nog een kleine 
		slag in het achterwiel. De fietsenmaker fikst het snel. Ook heeft hij 
		zelfs nog drie nieuwe reserve spaken voor mij. Ik had er nog één over. 
		Hij wil alles weten over de Rohloff-naaf, had er wel van gehoord maar er nog 
		nooit een gezien.
 Vandaag heb ik een hotel annex sanatorium 
		uitgezocht. Ik wil graag een modderbad. Gelijk bij de receptie meld ik 
		me hiervoor aan. Over 20 minuten is er nog een plaatsje vrij. Spullen 
		naar de kamer, toch eerst maar even douchen. Dan naar kamer 311, waar 
		een aardige oude mevrouw op me wacht. Uitkleden maar. De bodem van het 
		bed is al met modder gevuld als ik er naakt mag gaan in liggen. Daarna 
		word ik behoedzaam verder met warme modder in gesmeerd.Het aanraken van 
		de piemel wordt daarbij elegant vermeden. Later met een fikse klodder 
		modder bedekt. Dan een half uur heerlijk relaxen. Van top tot teen 
		begint mijn lichaam te tintelen. Heerlijk. Of het echt heilzaam is weet 
		ik niet, maar het voelt wel lekker aan. Afdouchen en dan een paar 
		pilsjes.
 De eetzaal zit vol met oudjes die zich hier 
		voor allerlei kuren laten behandelen. Gezien de omvang van hun lichamen 
		en de omvang van de hopen voedsel op hun borden, kan ik me voorstellen 
		dat je zo je gehele leven MOET blijven kuren. Ik schuif, na de pilsjes, 
		maar gewoon aan het buffet aan.
 Ook Tchaikovsky en de Russische tsaren 
		familie kwamen hier hun modderbaden nemen. Speciaal voor hen werd er 
		tussen St Petersburg en Haapsula een spoorbaan aangelegd. Om de hoge 
		heren en dames vooral niet nat te laten regenen werd hier, voor die 
		tijd, het langste overdekte perron, 214 meter gebouwd. Ziet er nog goed 
		en indrukwekkend uit.
		Na de middag is de zon weer gaan schijnen en fiets ik nog een rondje 
		door het dorp.
 
 Nog twee dagen naar Tallinn, hoop dat de 
		spaken het houden, het zijn twee dagen met veel zandwegen.
 
		
		Woensdag 22 september 
		2004                                 Haapsalu – Paldiski ( 115 km )
		
		
		Ze zitten zo’n 10 meter van de rand van 
		de weg in een bushokje. Drie mannen en een vrouw, toch slaat al fietsend 
		de alcohol walm me tegemoet. Met bier en Wodka hebben ze grote lol. Al 
		’s morgens om 11:00 uur. Zoals wij in Nederland met het hondje wandelen, 
		zo loopt men hier met een fles bier of wodka. En dat zijn niet alle 
		alcoholisten, het behoort hier tot het normale straatbeeld.
		Vandaag weer een mooie route. Voor 
		ongeveer de helft over stille verlaten zandwegen. Eerst langs de 
		Baltische Zee, later langs de Fins Golf. Vanmorgen even in het regenpak. 
		Verder schijnt de zon tussen prachtige wolkenhemels. Heerlijk fietsweer, 
		in de zon aangenaam warm. Vergeet niet op dit traject genoeg te eten en 
		drinken mee te nemen. Ik heb de eerste winkel pas na 85 kilometer 
		gezien.
 Als ik vanmorgen om twintig over zeven 
		aan de receptie kom, om af te rekenen, staat de horde oudjes al voor de 
		deur van de eetzaal. Punctueel om half acht wordt de deur geopend en 
		stroomt de meute binnen, ik mee. Ik wil graag met ontbijt vroeg 
		vertrekken. Bij het afrekenen ontdek ik tot mijn verassing dat ontbijt, 
		lunch en diner bij de kamerprijs inbegrepen waren, of ze zijn het 
		vergeten.
 Ik moet hier niet te lang blijven; 
		Paladiski was de eerste plaats in Estland die de Russen in 1939 bezetten 
		en tot verboden gebied verklaarden. Tot eind 1994 was hier een 
		marinebasis met nucleaire onderzeeërs en vol in bedrijf zijn reactors. 
		Hoeveel straling is hier nog blijven hangen? Veel is al met behulp van 
		Amerikaanse steun, 200 miljoen dollar, opgeruimd. De stranden en de zee 
		zouden weer bezwembaar zijn.
 
		
		Donderdag 23 september 
		2004                                     Paldiski - Tallinn ( 60 km )
		
		
		Tijdens het ontbijt stroomt de regen met 
		bakken de lucht uit. De vriendelijke hotel-mevrouw komt met het 
		spoorboekje. Zo laat vertrekt de trein uit Paldiski en komt dan aan in 
		Tallinn. Ze wil me niet door de regen laten gaan. Ik leg haar uit, zo 
		goed en kwaad dat gaat. dat ik ook het laatste deel met de fiets wil 
		doen. Ze zucht en kijkt me een beetje meewarig aan.
		Als ik de fiets aan het pakken ben stopt de 
		regen, en het blijft droog tot Tallinn. Het is wel koud vandaag. Het is 
		laatste deel is niet het mooiste. Wel indrukwekkend zijn de hoge kliffen 
		aan de Finse golf.
 De fietsroute gaat er vanuit dat je het 
		fietspad neemt. Is er links een fietspad en jij wilt rechts blijven 
		rijden. Goed. Maar de richtingsborden staan wel links. Ik fiets Tallinn 
		aan de westkant op zo n linker fietspad binnen. Geen mooie weg. En 
		weinig richtingsbordjes. Als ik bij de Vrachthavens ben, merk ik dat ik 
		verkeerd zit. Met als richtpunt de torens van de oude binnenstad vind ik 
		de weg naar het hotel terug. Wonderwel kom ik volgens de routebordjes 
		uit de goede richting.
		Voor wie hier, in Tallinn, de fietsroute 
		wil beginnen, is de Ferryhaven, waar de schepen naar Finland vertrekken, 
		een goed uitgangspunt. Hier vind je zeker richtingbordjes. Let wel op de 
		richting die je kiest. Zoals gezegd staat de route in BEIDE richtingen 
		aangegeven.
 
 In het hotel boek ik voor 04.45 uur een 
		taxi naar het vliegveld. Het is niet ver, maar ik heb geen behoefte dit 
		laatste stukje in het donker ( en grote kans op regen) te fietsen.
 
 Het fietsdeel van de vakantie zit er op. Drink een pilsje in mijn nu al 
		favoriete Tallinnse Hell Hunt café.
 Ongeveer 1400 km gefietst. Ongeveer; de draadloze kilometerteller gaat 
		ook de deur uit. De signalen van en naar de ontvanger worden in 
		Nederland al vaak in de buurt van radiomasten of spoorwegen verstoord. 
		Hier is het nog erger. Dus de Cordless Cateye is voor mij geen goed idee 
		(meer). Hoewel ik het principe en de uitvoering prachtig vind.
 
 Vanmorgen droog, nu een en al regen, ga mooi op tijd terug....
 
		
		Vrijdag 24 september 
		2004                              Tallinn - Amsterdam - Apeldoorn
		
		
		Voorspoedige terugreis. Deze keer moet ik 
		wel 30 Euro voor de fiets in het vliegtuig betalen. Een kwartier te 
		vroeg landen we op Schiphol. Een uur later in de trein naar Apeldoorn.
		De fiets wordt door mij direct afgeleverd 
		om opnieuw gespaakt te worden. Oorzaak, breken van de spaken, volgens de 
		fietsenhandelaar; te korte spaken. En dat voor een fiets van meer dan 
		2500 Euro
 
 
 Ik denk dat de fietsroutes in Estland erg 
		populair zullen gaan worden. Er zijn veel overnachtingplaatsen; 
		campings, B&B’s, hostels en hotels. Echter in het seizoen, juni en 
		augustus, kunnen ze vol geboekt zijn. Of buiten het seizoen reeds 
		gesloten of nog niet geopend. Dus planning en/of flexibiliteit is 
		gewenst.
		De fietskaart is via Internet te bestellen
		http://www.bicycle.lt/en/main/shop NEW Cycle Mail 
		ESTONIA (2004) 4,50 Euro. Betaling via de bank achteraf.
 
 Estland (45000 km²) iets groter dan 
		Nederland (42000 km²). Toch, het inwonertal is 16 maal lager dan in 
		Nederland (480 tegen 30). Geen wonder dan je (bijna) overal zeer rustige 
		(fiets)wegen hebt. Een heerlijk land om te fietsen. Temeer omdat ze 
		meerdere zeer goed bewegwijzerde fietsroutes, over zand- en asfaltwegen 
		hebben. Voor mij verbazingwekkend en zeer aangenaam te fietsen. De 
		Balten zijn nog wat stug, vergelijk het met een dubbele Fries. Toch de 
		jeugd, die goed Engels spreekt, is duidelijk van een andere, niet 
		communistische generatie. Prijzen in de toeristische gebieden zijn te 
		vergelijken met de onze. Op het platteland echter een stuk lager. Jammer 
		dat ze zo weinig zomer hebben. Een voor de rustzoeker ideaal 
		vakantieland.
 En de Russische maffia? Niet gezien, denk 
		ik. Net als de Italiaanse Maffiosi laten ze de toerist met rust. Hoe het 
		echt gaat weet ik niet, maar ik kan me voorstellen dat ze beter van de 
		hotels beschermgeld kunnen eisen, dan de melkkoe, de toerist te beroven. 
		Ook een veilig land dus. In de binnenstad van Tallinn wordt gewaarschuwd 
		voor zakkenrollers. In de binnenstad van Apeldoorn ook.
 
			
		
		Als de regen plaats maakt voor een wolkenhemel is het mooi. Als de zon wordt overschaduwd door een wolkenhemel is het niet mooi.
 Mooi bestaat bij de gratie van lelijk,maar wat is mooi en wat is lelijk?
 
		  
		
		
		Apeldoorn         september 2004 
		           Wim Leeuw          
			
				| 
				  | 
				Nederland | 
				Estland | 
				Letland |  
				| 
				  | 
				  | 
				  | 
				  |  
				| 
				Oppervlakte
 | 
				41.528 km² | 
				45.227 km² | 
				64.589 km2 |  
				| 
				Aantal inwoners
 | 
				16,3 miljoen | 
				1,41 miljoen | 
				2,33 miljoen |  
				| 
				Aantal inwoners per km² | 
				480 | 
				30 | 
				36 |  
				| 
				Hoofdstad | 
				Amsterdam | 
				Tallinn | 
				Riga |  
				| 
				Aantal inwoners | 
				736000 | 
				400000 | 
				747000 |  
		   
		    |